W dniu 3 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych, a ustanowiony został on w 1992 roku przez Organizacje Narodów Zjednoczonych, w skrócie ONZ. Jest to światowa organizacja, która dba o pokój na świecie oraz o przestrzeganie praw człowieka. Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych to dobry czas, aby rozmawiać o ludziach z niepełnosprawnością.
Niepełnosprawność, to słowo, które oznacza nie pełną sprawność osoby. Określa kogoś, kto może inaczej niż większość ludzi zachowywać się, poruszać, wyglądać i porozumiewać się.
Każdy z nas jest człowiekiem i dlatego jesteśmy do siebie podobni. Wszyscy mamy dwie ręce, którymi piszemy, rysujemy lub też się witamy. Mamy nogi, dzięki którym chodzimy, oczy, dzięki którym widzimy się. Posiadamy też uszy, dzięki którym słyszymy to, co kolega lub Pani mówi do nas. Czasami jednak bywa tak, że ciało człowieka nie działa tak, jak u wszystkich. U niektórych na przykład nie działają nogi i nie mogą chodzić, mówić jak inni. Niektórzy nie mają ręki i przez co nie mogą wykonywać pewnych czynności. Są także osoby, które w inny od nas sposób widzą świat, nie mogą wypowiedzieć swoich myśli. O takich ludziach, u których ciało, czyli organizm działa inaczej mówi się „osoby niepełnosprawne”.
Są też różne odmiany niepełnosprawności i tak samo różnie się nazywaj. Wszystko zależy od tego, jaka cześć ciała osoby niepełnosprawnej nie działa prawidłowo. Najbardziej znane kategorie, które wyróżniają rodzaj niepełnosprawności to:
fizyczna – ludzie z nią mają problemy z narządami ruchu, czyli inaczej mówiąc częściami ciała, które odpowiadają za ruch. Częściami ciała odpowiadającymi za ruch są nogi, a także ręce. Dlatego osobą z niepełnosprawnością fizyczną trudno się poruszać i wykonywać niektórych czynności. Osoby takie często poruszają się w inny sposób, chodzą o kulach lub też jeżdżą na wózku inwalidzkim. Mogą także mieć nie sprawne ręce, przez co mają problemy na przykład z pisaniem.
sensoryczna – dotyczy osób, u których zmysły między innymi takie jak słuch, wzrok, dotyk, odczuwania temperatury, priopriocepcja (informuje o odczuwaniu własnego ciała), czucia bólu nie działają lub tylko częściowo działają.
psychiczna – określa osoby z obniżoną sprawnością umysłową i funkcjonowania osobowości.
Pamiętajmy, że każdy pomimo swoich trudności z jakimi się zmaga ma też swoje talenty, umiejętności i zainteresowania, które rozwijając może osiągnąć wiele.
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ może dodatkowo motywować do intensywnej nauki i pracy, nie przeszkadzając w normalnym i sprawnym funkcjonowaniu w dorosłym życiu.
Często zdarza się, że osoby z niepełnosprawnościami korzystają ze sprzętów, które im pomagają:
- z fizyczną niepełnosprawnością, ruchową wspomagać się mogą wózkiem, balkonikiem, komputerem, protezą,
- niedosłuch można wspierać aparatem słuchowym, procesorem dźwięku,
- z trudnościami z mową mogą korzystać z programu komputerowego „Mówik” zainstalowanego na komputerze lub tablecie.
Każda niepełnosprawność wymaga jednak intensywnej rehabilitacji w przypadku fizycznych uszkodzeń, terapii przy sensorycznych i psychicznych zaburzeniach. Tylko ciężka i długotrwała praca podczas zajęć daje efekty i rozwój.
Każdy może pomóc czuć się osobie niepełnosprawnej dobrze, nie ignorujmy więc osób inaczej wyglądających czy zachowujących się.
W kontakcie z osobą niepełnosprawną:
- zwracajmy się bezpośrednio do niej, upewniając się, że mamy z nią kontakt, chociażby wzrokowy ( często jakiś przedmiot może by pomocny do zainicjowania kontaktu),
-starajmy mówić się wolniej, wyraźniej, może głośniej i bardziej zdecydowanie,
-słuchajmy z uwagą, co mają do powiedzenia,
-nie traktujmy rówieśników jak młodsze od siebie, nie używajmy zdrobnień bo mogą być nie zrozumiałe,
-pomagajmy, gdy widzimy, że tego potrzebują, ale przede wszystkim wtedy, gdy tego chcą,
-bądźmy asertywni względem osób niepełnosprawnych.
Aneta Czenczek-Rygiel
Oligofrenopedagog
